Η ευρωπαϊκή νομοθεσία που στοχεύει στον καθορισμό ενός πλαισίου για τις βιώσιμες επενδύσεις είναι σήμερα η πιο ανεπτυγμένη και σαφής παγκοσμίως.
Στο πλαίσιο των νομοθετικών πρωτοβουλιών που εντάσσονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία ξεκίνησε το 2018 για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων, η Οδηγία για την Αναφορά Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD) αποτελεί ένα κρίσιμο σύνδεσμο μεταξύ χρηματοπιστωτικών αγορών και επιχειρήσεων. Ο κύριος στόχος είναι να διευρύνει την αποκάλυψη δεδομένων σε θέματα Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Διακυβέρνησης (ESG) για εταιρείες και ΜΜΕ, παρέχοντας παράλληλα στους επενδυτές λεπτομερείς αναφορές για τις δραστηριότητες που χρηματοδοτούν.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το 2020, η CSRD προτάθηκε ως νομοθετική ρύθμιση σε συνδυασμό με τον Κανονισμό για την Ταξινομία και τον Κανονισμό SFDR, με σκοπό τη διεύρυνση του αριθμού των εταιρειών που απαιτείται να αναφέρουν θέματα βιωσιμότητας, παράλληλα με τα οικονομικά στοιχεία.
Η Έννοια της "Διπλής Σημαντικότητας" στις Αναφορές Βιωσιμότητας
Με την CSRD εισάγεται η έννοια της "διπλής σημαντικότητας" (dual materiality), η οποία καλεί τις εταιρείες να αναφέρουν τις επιπτώσεις σε δύο διαστάσεις: από "έξω προς τα μέσα" και από "μέσα προς τα έξω". Στην πρώτη περίπτωση εξετάζονται οι εξωτερικοί περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν την επιχείρηση, ενώ στη δεύτερη περίπτωση εξετάζονται οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων της επιχείρησης σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και διακυβερνητικό επίπεδο.
Αυτό το πλαίσιο στοχεύει να εντάξει τα μη υλικά στοιχεία των επιχειρήσεων, όπως το ανθρώπινο κεφάλαιο, η πνευματική ιδιοκτησία και οι επιχειρηματικές σχέσεις, στο επίκεντρο της αναφοράς. Η ανάγκη να ληφθούν υπόψη αυτά τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στις προηγμένες οικονομίες και σχετίζονται άμεσα με τους δείκτες ESG.
Η Πρόκληση για τα Κριτήρια ESG και η Υλοποίηση του Συστήματος Αναφοράς
Η πρόκληση για τις επιχειρήσεις είναι να καταστήσουν την αναφορά ESG κεντρικό σημείο επαφής για τη βιωσιμότητα, ώστε να ευθυγραμμιστούν οι επενδύσεις με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέθεσε στο EFRAG να αναπτύξει τα πρότυπα για την αναφορά των θεμάτων ESG, με την πρώτη σειρά σχεδίων να είναι διαθέσιμη για διαβούλευση μέχρι τον Αύγουστο του 2022.
Αναμένεται ότι από το 2023 περίπου 50.000 εταιρείες στην Ευρώπη θα πρέπει να αναφέρουν τα στοιχεία βιωσιμότητάς τους. Τα δεδομένα αυτά θα παρέχουν στις αγορές πληροφορίες για κρίσιμα θέματα, όπως η ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού και οι συνθήκες εργασίας.
Στόχοι της CSRD
Με τη δημιουργία ενός ενοποιημένου συστήματος αναφοράς, η CSRD στοχεύει όχι μόνο στη γεφύρωση του χάσματος πληροφόρησης μεταξύ των επιχειρήσεων και της αγοράς, αλλά και στη μείωση του κόστους για την αποκάλυψη πληροφοριών. Αυτό θα καταστήσει τις αναφορές βιωσιμότητας συγκρίσιμες με τις οικονομικές πληροφορίες και θα ανοίξει την πόρτα για νέες τεχνολογίες, όπως λογισμικά που υπολογίζουν ESG βαθμολογίες και δείκτες.
Κατά τη διαμόρφωση της πρότασης CSRD, εντοπίστηκαν τρεις βασικοί τομείς εστίασης:
- Τυποποίηση των πληροφοριών βιωσιμότητας
- Επαρκής διασφάλιση ή έλεγχος των δεδομένων
- Επέκταση του πεδίου εφαρμογής από τις 11.000 εταιρείες (με 500+ εργαζομένους υπό την προϋπάρχουσα NFRD) σε 50.000 εταιρείες με τουλάχιστον 250 εργαζόμενους.
Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει την επέκταση του πεδίου στις εισηγμένες ΜΜΕ, με εξαίρεση τις μικρομεσαίες εισηγμένες επιχειρήσεις. Η παράλειψη των ΜΜΕ να αναφέρουν πληροφορίες βιωσιμότητας μπορεί να τις θέσει εκτός επενδυτικών χαρτοφυλακίων, καθώς οι πληροφορίες βιωσιμότητας γίνονται ολοένα και πιο κρίσιμες για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Που Βρισκόμαστε Σήμερα με την CSRD;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με το G20, το G7 και το Financial Stability Board, προωθεί τη δημιουργία διεθνών προτύπων για την αναφορά βιωσιμότητας, υποστηρίζοντας τη δημιουργία ενός βασικού παγκόσμιου πλαισίου.
Το EFRAG έχει αναλάβει τον καθορισμό των αναγκαίων προτύπων, τα οποία ισορροπούν μεταξύ λεπτομερών, αλλά κοστοβόρων απαιτήσεων και ενός λιγότερο απαιτητικού, αλλά οικονομικότερου πλαισίου, με στόχο την αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών της αγοράς.
Με τον καθορισμό του πλαισίου αναφοράς που προβλέπει η CSRD, στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να ενοποιήσει όλες τις πληροφορίες βιωσιμότητας σε ένα κοινό ευρωπαϊκό σημείο πρόσβασης, όπως προβλέπεται από το "Σχέδιο Δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών". Αυτό θα βοηθήσει στην ευθυγράμμιση των αναγκών της κοινωνίας και των παραγωγικών δομών με τους μακροπρόθεσμους στόχους βιωσιμότητας μέσω των ESG επενδύσεων.
