Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα το πακέτο «Omnibus», φέρνοντας σημαντικές αλλαγές στους κανονισμούς βιωσιμότητας που επηρεάζουν άμεσα τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση στην Ελλάδα. Αυτές οι αλλαγές αποσκοπούν στη μείωση της γραφειοκρατίας και στην απλούστευση των διαδικασιών, όμως εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τον αντίκτυπο στην ESG (Περιβαλλοντική, Κοινωνική και Διακυβέρνηση) απόδοση των εταιρειών.
Αλλά τι ακριβώς σημαίνουν αυτές οι αλλαγές για τις επιχειρήσεις και ποιος είναι ο αντίκτυπός τους;
Κατανόηση του Πακέτου Omnibus
Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοχεύει στη συγχώνευση και απλοποίηση των κανονιστικών ρυθμίσεων για τη βιωσιμότητα. Ο βασικός στόχος είναι η μείωση του ρυθμιστικού και διοικητικού βάρους των επιχειρήσεων, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν περισσότερο στην ανάπτυξη και τη μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία.
Γιατί Χρειάζεται Απλοποίηση;
Οι διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις συμμόρφωσης, σε συνδυασμό με το σύνθετο κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ, έχουν δημιουργήσει σημαντικά εμπόδια για τις επιχειρήσεις.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο πρώην Ιταλός Πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι παρουσίασε την έκθεση «Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ανταγωνιστικότητας», όπου αναδείκνυε τη ρυθμιστική πολυπλοκότητα ως έναν από τους κύριους ανασταλτικούς παράγοντες για την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ.
Η ανάγκη για αλλαγή υποστηρίχθηκε και από κράτη-μέλη όπως η Γερμανία και η Γαλλία, τα οποία ζήτησαν επανεξέταση του υπάρχοντος ρυθμιστικού πλαισίου. Ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών Joerg Kukies πρότεινε διετή αναβολή της εφαρμογής ορισμένων απαιτήσεων της CSRD, ενώ η Γαλλία πρότεινε ένα «μαζικό ρυθμιστικό πάγωμα» για αναθεώρηση της νομοθεσίας.
Τι Αλλάζει με το Omnibus;
1. Λιγότερες Εταιρείες Υποχρεωμένες σε Αναφορά
2. Περιορισμός Ευθυνών στην Εφοδιαστική Αλυσίδα
3. Εθελοντική Αναφορά Βιωσιμότητας
Πώς Επηρεάζεται η Ελληνική Νομοθεσία;
Στην Ελλάδα, η Οδηγία CSRD ενσωματώθηκε με τον Νόμο 5164/2024, ο οποίος απαιτεί από τις επιχειρήσεις τη σύνταξη και δημοσίευση έκθεσης εταιρικής βιωσιμότητας. Αυτή η έκθεση περιλαμβάνει δείκτες ESG (Περιβαλλοντικούς, Κοινωνικούς και Διακυβέρνησης) που ορίζονται από το Ευρωπαϊκό Πρότυπο Υποβολής Εκθέσεων Βιωσιμότητας (ESRS). Οι μεγάλες εισηγμένες επιχειρήσεις υποχρεούνται να δημοσιεύσουν την πρώτη τους έκθεση σύμφωνα με τη CSRD εντός του 2025, ενώ οι υπόλοιπες μεγάλες επιχειρήσεις έως το 2026.
Με την εφαρμογή της πρότασης «Omnibus», αναμένονται τροποποιήσεις στην ελληνική νομοθεσία για την ευθυγράμμιση με τις νέες ευρωπαϊκές απαιτήσεις. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αναθεώρηση των κριτηρίων για τις επιχειρήσεις που υποχρεούνται σε υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας, την απλοποίηση των διαδικασιών και την προσαρμογή των προτύπων αναφοράς. Ωστόσο, μέχρι την πλήρη υιοθέτηση και ενσωμάτωση της πρότασης «Omnibus» στο εθνικό δίκαιο, οι υφιστάμενες υποχρεώσεις που ορίζονται από τον Νόμο 5164/2024 παραμένουν σε ισχύ για το 2025.
Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τις Ελληνικές Επιχειρήσεις
Οι αλλαγές αυτές δημιουργούν νέες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις:
- Μείωση του διοικητικού φόρτου και του κόστους συμμόρφωσης για τις μικρότερες επιχειρήσεις.
- Δυσκολία στη σύγκριση των επιδόσεων βιωσιμότητας μεταξύ των επιχειρήσεων λόγω της προαιρετικής αναφοράς.
- Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις εταιρείες που θα συνεχίσουν να επενδύουν στη βιωσιμότητα, καθώς το ρυθμιστικό τοπίο εξελίσσεται.
Τι Πρέπει να Κάνουν οι Ελληνικές Επιχειρήσεις;
Οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει:
- Να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις αλλαγές που θα επιφέρουν στο ελληνικό νομικό πλαίσιο.
- Να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο των αλλαγών στις διαδικασίες τους και να προσαρμόσουν ανάλογα τις στρατηγικές ESG τους.
- Να διατηρήσουν υψηλά πρότυπα διαφάνειας και λογοδοσίας, παρά την κατάργηση των κυρώσεων, για να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των πελατών.
- Να αξιοποιήσουν τα δεδομένα ESG για την ανάλυση KPI και τη βελτίωση της κερδοφορίας, επωφελούμενες από χαμηλότερα επιτόκια, μειωμένα κόστη ασφάλισης και αυξημένη ρευστότητα από τρίτους συνεργάτες.
Απλοποίηση Χωρίς Συμβιβασμούς στους Στόχους Βιωσιμότητας
Ενώ το κύριο κίνητρο του Πακέτου Omnibus είναι η μείωση του ρυθμιστικού φορτίου, υπάρχει ανησυχία ότι η χαλάρωση των απαιτήσεων μπορεί να επηρεάσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των επιχειρήσεων στις ESG επιδόσεις τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβεβαιώνει ότι οι αλλαγές δεν θα επηρεάσουν τους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Αντίθετα, στοχεύουν στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της νομοθεσίας, εξισορροπώντας την ρυθμιστική σταθερότητα με την οικονομική ανάπτυξη.
Η διατήρηση αυτής της ισορροπίας είναι κρίσιμη για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ παραμένει παγκόσμιος ηγέτης στην υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, ενώ παράλληλα δημιουργεί ένα πιο προβλέψιμο και φιλικό προς τις επιχειρήσεις ρυθμιστικό περιβάλλον.
Συμπέρασμα
Το πακέτο «Omnibus» αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη προσεγγίζουν την ESG αξιολόγηση. Παρότι μειώνει τη γραφειοκρατία και το διοικητικό κόστος, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να είναι έτοιμες να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις, ενώ παράλληλα να διατηρήσουν τη δέσμευσή τους για βιώσιμη ανάπτυξη.
