Σήμερα, κορυφαίες εταιρείες αναγνωρίζουν ότι η βιωσιμότητα μπορεί να διαδραματίσει ένα στρατηγικό ρόλο ως πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Με την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, οι επιχειρήσεις μπορούν να μειώσουν τα έξοδα, να βελτιώσουν την εικόνα τους και ακόμα να δημιουργήσουν νέες ροές εσόδων.
Οι επιχειρήσεις στο παρελθόν θα έκαναν το ελάχιστο που απαιτούνταν για να πληρούν τα περιβαλλοντικά κριτήρια και δε θα αντιμετώπιζαν την βιωσιμότητα ως στρατηγικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, καθώς οι καταναλωτές, οι επενδυτές και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς έχουν ευαισθητοποιηθεί όσον αφορά τα περιβαλλοντικά ζητήματα, οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί άρχισαν να αλλάζουν προσέγγιση. Με την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, οι επιχειρήσεις μπορούν να μειώσουν τα έξοδά τους, να βελτιώσουν την εικόνα τους και να δημιουργήσουν νέες πηγές εσόδων.
Στρατηγική βιωσιμότητας
Μια μελέτη της EY Parthenon έχει αναλύσει την εξέλιξη για την προσέγγιση της βιωσιμότητας από μεγάλες, κυρίως, εταιρείες, εντοπίζοντας τους παράγοντες που έφεραν άνοδο του ενδιαφέροντος προς τη βιωσιμότητα και της αντιμετώπισής της ως καθοριστικού στοιχείου της επιχειρηματικής στρατηγικής. Οι παράγοντες είναι οι εξής: επενδυτές, καταναλωτές, εταιρικοί συνεργάτες και κυβερνήσεις.
Επενδυτές
Ο ρόλος της βιωσιμότητας στις κεφαλαιαγορές συνδέεται με την ανάλυση τριών βασικών KPIs: περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διακυβέρνησης (ESG). Η σημαντικότητα της βιωσιμότητας στον χρηματοπιστωτικό τομέα οδήγησε στην δημιουργία πλατφορμών ESG αξιολόγησης, όπως η Sustainalytics, η Refinitiv και η Bloomberg.
Η μελέτη δείχνει ότι το 90% των παγκοσμίων θεσμικών επενδυτών αναθεωρούν τις επενδύσεις τους εάν οι εταιρείες δεν λαμβάνουν υπόψη τους κριτήρια περιβαλλοντικής, κοινωνικής και διακυβέρνησης (ESG) στο επιχειρηματικό τους μοντέλο.
Καταναλωτές
Η ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα αυξάνεται καθώς οι καταναλωτές ενημερώνονται για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Είναι πλέον πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για να αγοράσουν ένα προϊόν που είναι "βιώσιμο" και να αλλάξουν τις συνήθειες. Οι αλλαγές αυτές στην καταναλωτική συμπεριφορά καθοδηγούν πλέον τις αποφάσεις αγοράς. Μια μελέτη του Ινστιτούτου ICCR αναφέρει ότι οι τα επιχειρηματικά έσοδα από βιώσιμα προϊόντα αυξάνονται περίπου έξι φορές ταχύτερα από άλλα προϊόντα. Ένα άλλο εύρημα αναφέρει ότι έως το 2025, οι καταναλωτές θα προτιμούν συνεχώς προϊόντα ή υπηρεσίες που είναι λιγότερο επιβλαβή για το περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνία.
Αυτή η τάση κινείται σημαντικά από τις νεότερες γενιές, που κατανοούν περισσότερο από άλλους την επίδραση που θα έχει η κλιματική αλλαγή στις ζωές τους και είναι πρόθυμες να πληρώσουν το "πράσινο επίδομα" για προϊόντα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον.
Εταιρικού Συνεργάτες
Η ώθηση των επιχειρήσεων στη βιωσιμότητα οφείλεται στην αναγνώρισή της απότην παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα: «ο σκοπός μιας εταιρείας υπερβαίνει τον απλό κέρδος και ότι η επιτυχία της συνδέεται με την ευημερία άλλων εταιρειών, οργανώσεων και ατόμων στα ευρύτερα οικοσυστήματα στα οποία δραστηριοποιείται». Ένας αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων υιοθετεί τη βιωσιμότητα ως κεντρικό πυλώνα της εταιρικής τους στρατηγικής, όχι μόνο λόγω των οικονομικών οφελών που προκύπτουν από τις βιώσιμες πρακτικές, αλλά επειδή οι εργαζόμενοι πλέον περιμένουν από την εταιρεία που εργάζονται να έχει πιο κοινωνικό και περιβαλλοντικό σκοπό. Ως αποτέλεσμα, αυτές οι εταιρείες ασκούν σημαντική πίεση σε άλλες επιχειρήσεις να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Κυβερνήσεις
Καθώς πλησιάζουμε στην ετήσια προθεσμία για την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ασκούν πίεση στις επιχειρήσεις να είναι υπεύθυνες για τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και στη κοινωνία. Η πίεση από τα θεσμικά όργανα έχει εκφραστεί μέσω κανονισμών. Για παράδειγμα, η ΕΕ έχει νομοθετήσει αρκετούς κανονισμούς (π.χ. Ταξινομία, CSRD, ETS, Μηχανισμός προσαρμογής του διακυβερνητικού συστήματος συνόρων στον άνθρακα), που αν δεν συμμορφωθούν με τα πρότυπά τους οι επιχειρήσεις το τίμημα που θα πρέπει να πληρώσουν είναι υψηλό.
Στρατηγική βιωσιμότητας για τον ανταγωνισμό
Όσον αφορά την εταιρική στρατηγική, η βιωσιμότητα αποτελεί το κλειδί της επιτυχίας. Η εφαρμογή μιας στρατηγικής βιωσιμότητας συνδέεται με διάφορα οφέλη για μια εταιρεία.
Φήμη της εταιρείας
Καθώς οι γενιές περνούν, οι καταναλωτές αποκτούν περιβαλλοντική συνείδηση και καθορίζουν τις αποφάσεις τους λαμβάνοντας υπόψη τους ηθικούς λόγους. Έρευνα για τα προϊόντα που ακολουθούν περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα δείχνει ότι σημείωσαν μέση καθολική αύξηση 28% κατά τη διάρκεια πενταετούς περιόδου, ενώ τα προϊόντα που δεν κατείχαν καμία ESG στρατηγική κατέγραψαν μέση αύξηση 20%.
Έλξη ταλέντων και ικανοποίηση των απαιτήσεων των καταναλωτών
Η κερδοφορία του brand reputation δεν επηρεάζει μόνο την οικονομική απόδοση, αλλά επηρεάζει επίσης την έλξη ταλέντων στην ίδια εταιρεία και των καταναλωτών.
Οι γενιές Millennial και Generation Z θα γίνουν η μεγαλύτερη μερίδα του εργατικού δυναμικού και των καταναλωτών στην επόμενη δεκαετία, και η συμμόρφωση με τις ανάγκες και τις αξίες τους θα γίνει στρατηγική ανάγκη για τις εταιρείες.
Αύξηση της Αποδοτικότητας
Όπως δείχνει μια μελέτη της McKinsey, η αύξηση της ESG απόδοσης μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των λειτουργικών εξόδων μιας εταιρείας. Η αλλαγή στην ενεργειακή κατανάλωση, η ενίσχυση των μοντέλων κυκλικής οικονομίας και η βελτίωση των διαδικασιών οδηγούν σε μεγαλύτερες οικονομικές αποδόσεις.
Αποτελέσματα μιας διαδεδομένης στρατηγικής
Η στρατηγική βιωσιμότητας έχει εξελιχθεί από ένα απλό ζήτημα συμμόρφωσης σε ένα καίριο κίνητρο ανταγωνιστικότητας για τις επιχειρήσεις. Οι εταιρείες που προσεγγίζουν σοβαρά τη βιωσιμότητα πρέπει να υιοθετήσουν μια ολιστική προσέγγιση, ενσωματώνοντας περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά κριτήρια σε όλες τις πτυχές των λειτουργιών τους. Πρέπει επίσης να είναι πρόθυμες να συνεργαστούν με άλλους και να επενδύσουν σε βιώσιμες λύσεις, ακόμα και αν αυτό απαιτεί θυσίες στον βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Με αυτόν τον τρόπο, οι εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν μακροπρόθεσμη αξία για τους ενδιαφερόμενους τους, συμβάλλοντας επίσης σε έναν πιο βιώσιμο μέλλον για όλους.
Σημείωση
1Παγκόσμια Τράπεζα, https://www.worldbank.org/en/topic/smefinance
2 Ευρωπαϊκή Επιτροπή, https://ec.europa.eu/environment/sme/index_en.htm
3 OECD (2018), Environmental Policy Toolkit for SME Greening in EU Eastern Partnership Countries, OECD Green Growth Studies, OECD Publishing, Παρίσι, https://doi.org/10.1787/9789264293199-en.
